Fazla Kilolu Çocuklar İçin Sağlıklı Tavsiyeler
Çocukluk, yaşam için sağlıklı alışkanlıklar edinmek ve kilo probleminden kurtulmak için elverişli bir dönemdir. Obez veya fazla kilolu çocuklar, sağlıklı beslenerek ve düzenli olarak fiziksel egzersiz yaparak vücut ağırlıklarının yol açtığı mevcut veya potansiyel sorunlardan kurtulabilirler.
Şişman çocukların sayısı dünya genelinde artıyor. Ve araştırmalar, fazla kilolu çocukların hayata fazla kilolu yetişkinler olarak atılma ihtimalinin yüksek olduğunu gösteriyor.
Çocuğunuzun gelecekte sağlıklı bir yaşam sürmesi için onu dengeli beslenmeye ve fiziksel olarak aktif etmeniz gerekiyor. Bu hiç de kolay olmayabilir; zaman, sabır, kararlı bir tutum ve pozitif bir bakış açısı gerektirir.
Durumdan Emin Değilseniz Tavsiye İsteyin
Çocukların vücudu farklı yaşlarda farklı şekiller alır, bu yüzden, çocuğunuzun fazla kilolu olup olmadığına karar vermekte güçlük çekebilirsiniz. Toplum içindeki şişman çocuklar artış gösterdikçe insanların neyin “normal” olduğu konusundaki fikirleri değişebilir.
Bu konuda emin olmak için aile hekiminizle, çocuğunuzun gittiği okulun doktoru veya hemşiresiyle ya da deneyimli bir sağlık personeliyle görüşebilirsiniz.
Çocuklar Neden Aşırı Kilolu Olurlar?
Çocuklar, yiyecek ve içecekleri tüketerek aldıkları enerjinin hareket ederek, egzersiz yaparak harcadıkları enerjiden daha fazla olması durumunda kilo alırlar. Yeteri kadar hareketli olmayan ve egzersiz yapmayan bir insan, bunun yanında bir de enerji ve yağdan yana zengin bir beslenme programı varsa, çok yüksek ihtimalle sürekli olarak kilo alacaktır.
Bir çocuk vücut tipini ve şeklini ebeveynlerinden alır ve bu faktörleri değiştirmek mümkün değildir. Ancak, çocuğunuzun yeme alışkanlıklarını ve aktivite düzeyini değiştirerek fazla kilolarının hiç değilse bir kısmını atmasını sağlayabilirsiniz.
Fazla Kilolu Çocukları Tehdit Eden Muhtemel Sağlık Sorunları
Şişman bir çocuk bu durumu yüzünden çeşitli zorluklarla karşılaşabilir. Örneğin diğer çocuklardan farklı olduğunu düşünebilir ve bundan dolayı güveni sarsılabilir. Akran zorbalığı olaylarına maruz kalabilir. Bazı ebeveynler çocuklarının okul sporları gibi aktivitelere katılmasını isteseler de bu sebeple göndermemeyi tercih edebilirler. Ne yazık ki bu durum kilo kontrolünü zorlaştırır.
Sağlık sorunları çocukluk döneminde ileri yaşlara göre daha az görülür ama devamlı kilo alan ve kilolu bir yetişkin olmaya doğru giden çocuklar aşağıdaki sağlık problemleri açısından diğerlerine göre daha büyük bir risk altındadırlar:
*Yüksek tansiyon
*Tip 2 diyabet
*Solunum sistemi problemleri
*Bazı kanser türleri
*İnme
*Eklem yerlerinde ağrı ve başka sorunlar
Tıbbi bir sorunun bir çocuğun gereğinden fazla kilo almasına yol açması sık görülen bir durum değildir. Yine de bu konuda bir kuşkunuz varsa doktorunuzla görüşmelisiniz.
Fazla Kilolu Çocuğunuza Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz?
Bu sorunu sağdan soldan duyduğunuz, internette gördüğünüz mucize kilo verme yöntemlerini uygulayarak veya herhangi birinin önerdiği diyet ilaçlarını, bitkisel karışımları kullanarak çözmeye çalışmaktan kesinlikle kaçınmalısınız. Yapmanız gereken şey bir profesyonelden tavsiye almak, bu tavsiyeleri uygulamak ve süreç boyunca devamlı bilgi alışverişi yapmaktır.
Gıda alımını ciddi oranda kısıtlayan diyetler küçük çocuklar için uygun değildir. Aile olarak yaşam tarzınızda ve yeme düzeninizde kalıcı değişiklikler yapmanız gerekebilir. Vücut ağırlığı ne olursa olsun, evdeki herkes bu yeni programı kısmen de olsa uygularsa kilo sorunu olan çocuk kendini dışlanmış hissetmez. Doğru yöndeki değişikliklerin küçük yaşlarda yapılması çocukların gelecekte de sağlıklı bir şekilde beslenmelerine yol açar.
Kilolu bir çocuğunuz varsa ona bu durumu olmasa daha fazla sevileceğini veya daha değerli biri olacağını düşündürecek davranışlardan kesinlikle kaçınmalısınız. Fazla kiloları olan çocukların kilo vermesini sağlamak kolay değildir. Bu konuda her zaman pozitif düşünün. Sinir bozucu çatışmalar olabilir, çocuğunuzu sevdiği bazı şeylerden mahrum ettiğiniz için üzülebilirsiniz ama pes etmeyin.
Sağlıklı Yemek Seçimleri Yapmak
Sağlıklı bir diyet uygulaması için çocuğun yediği yemeklerin türüne de, miktarına da dikkat etmek gerekir.
İyi beslenme hayatın en başında başlar. Bebeğinizi her fırsatta emzirin. Kat gıdalarla tanıştırmak için aşağı yukarı altı aylık olmasını bekleyin.
İki yaşından sonra süt ürünlerinin az yağlı olanlarını kullanmayı düşünebilirsiniz.
Herhangi bir yiyeceği dayatmaktan veya aşırı kısıtlamaktan kaçının. Çocuğunuzu çeşitli ve besleyici gıdalar tüketmeye teşvik edin.
Atıştırmalık olarak paketlenmiş bisküvi, gofret gibi market ürünleri yerine taze sebze ve meyve yeme alışkanlığı kazanması için çaba gösterin. Haftada bir – iki kere ailecek hazır kek veya gofret ya da hazır yemek tüketebilirsiniz. Bu tip şeyler yemeyi tamamen kısıtlamak ters tepkiye yol açabilir. Seyrek olmasına dikkat ederek, böyle şeylerin de tadını çıkarın.
Susayan çocuğunuza hazır meşrubat yerine su veya evde hazırlanmış taze meyve suyu verin. Meyvelerin hemen hepsi şu veya bu miktarda şeker içerdiğinden, bu konuda ölçüyü kaçırmamaya dikkat edin. Market raflarınsa satılan meyve sularını, gazozları içmek gerekli veya faydalı değildir. Bunu alışkanlık haline getirmek diş çürümesi, kilo alımı gibi sorunlara yol açabilir.
Çocuğunuzun Beslenme Düzenine Sağlıklı Değişiklikler Getirmelisiniz
Çocuğunuzun yemesini istediğiniz türden yiyecekler alın, hazırlayın ve sunun. Bunların hangilerinden ne kadar yiyeceğine karar vermesine izin verin. Başlangıçta geri çevirse bile ona sağlıklı yiyecekler sunmaktan vazgeçmeyin.
Onun yemesini istediğiniz şeyleri bazen ailece oturduğunuz sofralara da koyun. Ebeveynlerinin de sağlıklı besinleri tercih ettiğini görmek fazla kilolu çocuklar üzerinde teşvik edici etki yapar. Davranışlarınızla doğru bir model teşkil etmeniz çocuklarınız üzerinde her konuda olumlu etki yapar, bu arada. Tutum ve davranışlarınızın etkisi sözlerinizin etkisinden daha güçlüdür. Çocuğunuz, tavsiye ettiğiniz gibi davranmadığınızı görürse sizi ciddiye almakta ve güvenmekte tereddüt eder.
Çocuğunuzu salata gibi basit yiyeceklerin hazırlanma sürecine dahil edin. Yemeğinin bir kısmını tabağında bırakacak olsa bile, doyduğuna karar verdiği zaman itiraz etmeyin. Böylece onun açlık / tokluk duygularını daha iyi anlamasına yardım etmiş olursunuz. Tabakta yemek kalması arzu edilen bir durum değildir. Bunu engellemek için tabağına az miktarda yemek koyma yoluna gidebilirsiniz.
Ailecek hızlı yemek yiyen insanlarsanız bu durumu değiştirmeye çalışın. Yemeklerinizi keyifle, tadına vararak, uzunca bir süre çiğneyerek yiyin.
Bazı insanlar sıkkın, yalnız veya üzgün oldukları zamanlarda daha fazla yeme eğilimi gösterirler. Çocuğunuz bu durumda ise dikkatini dağıtmaya, bir şeyler yemek yerine başka bir şey yapmasını sağlamaya çalışın.
Yiyecekleri çocuğunuzu ödüllendirmek, neşelendirmek veya cezalandırmak için kullanmayın. Bu fikir bazen cazip görünebilir ama çocukların yiyeceklerle sağlıksız bir ilişki kurmasına yol açar.
Günlük Aile Rutininize Eğlenceli Fiziksel Aktiviteler Ekleyin
Aktif bir yaşam tarzı, yaştan ve vücut ağırlığından bağımsız olarak, ailenin her bireyi için önemlidir. Fiziksel aktiviteler vücudun hareket kabiliyetini ve esnekliğini arttırır, insanın kendini daha iyi hissetmesini sağlar ve bazı sağlık sorunlarından korunmamıza yardım eder.
Bu türden etkinlikler sadece rekabete ve beceriye dayanmamalı, aynı zamanda eğlenceli de olmalıdır. Aile rutinlerine eklenen fiziksel aktiviteler çocukların daha hareketli ve sağlıklı olmasına yardımcı olur, kilo almalarını engeller, metabolizmalarını hızlandırır.
Ailecek aktif olmalısınız. Sizin hareketli, egzersiz yapan biri olduğunuzu görmek çocuğunuzu da bu yönde teşvik eder.
Birlikte ücretsiz spor yapabileceğiniz aletlerin bulunduğu park ve benzeri yerlere gidin.
Arabanızı daha az kullanın. Bunun mümkün olduğu durumlarda yürümeyi veya bisiklet kullanmayı tercih edin.
Çocuğunuzun yaşına ve becerilerine uygun, hoşlanarak, eğlenerek yapabileceği sporlar hakkında araştırma yapın.
Bazı çocukların fiziksel yetenekleri veya görünümleriyle ilgili endişeleri olabilir. Destekleyici ve cesaret verici davranışlarınızla çocuğunuza yardımcı olun.
Televizyon ve Bilgisayar Kullanımını Kısıtlayın
Çocuklarda fazla kilo problemine yol açan etkenlerden biri çok fazla TV izlemek ve uzun saatler boyunca bilgisayarda zaman geçirmektir. Bu şekilde geçirilen hareketsiz saatler doğal olarak kilo alımına yol açar. Ayrıca, karşılarına çıkan gıda reklamları çocukların aç olmasalar bile bir şeyler yeme isteği duymalarına yol açar.
Televizyon seyretme, video oyunları oynama, bilgisayar başında zaman geçirme gibi pasif etkinlikler için zaman sınırı koyun. Genel olarak, 2 – 5 yaş arasındaki çocuklar için günde 1 saat, 5 yaş ve üstündeki çocuklar için günde 2 saatten fazlası tavsiye edilmemektedir.
Ailecek yemek yerken televizyonun kapalı olmasını tercih edin. Sofrada televizyona değil sohbet ederek, keyifle yemek yemeye odaklanın.
Değişikliklere Yavaş Yavaş Başlayın
Çocuğunuzun günlük hayatında, beslenme programında ve aile rutininizde ne gibi değişiklikler yapmanız gerektiğini belirledikten sonra, bu işe yavaş yavaş, küçük adımlarla başlayın. Aile bireylerinin farklı özellikleri ve ihtiyaçları olduğunu unutmayın. Programınızı bunu da dikkate alarak yapın.
Bu süreçte muhtemelen birtakım aksilikler olacaktır. Sabırlı olmaya ve kararlı davranmaya çalışın. Çocuğunuzun gösterdiği çabayı yeni bir kitap almak veya özel bir gezi programı hazırlamak gibi davranışlarla ödüllendirin.
Fazla Kilolu Çocuklar İçin Bilgi ve Destek Alabileceğiniz Kaynaklar
*Aile hekiminiz
*Okul doktoru / hemşiresi
*Diyetisyenler
*Beden eğitimi öğretmeni
*Çocuğunuzun bakıcısı
Sonuç
Fazla kilolu çocuklar muhtemelen yetişkin oldukları zaman da kilo sorunu yaşayacaklardır. Birtakım sağlıklı, faydalı alışkanlıkların çocukluk çağında, aile ortamında kazandırılması bu riski azaltır.
Yapmanız gereken şeyler temelde şunlardır:
*Bütün aileyi sağlıklı beslenmeye, hareketli olmaya teşvik edin, bunu sağlayacak şekilde davranın.
*Aktif oyunları ve sporu teşvik edin.
*Televizyon ve bilgisayar gibi hareketsiz etkinliklerin süresini mutlaka sınırlayın.