Çocuklarda Astım Hastalığı
Astım, en sık görülen çocukluk çağı hastalıkları arasında yer alır. Ülkemizde görülme oranı yüzde 6 – 10 arasında olan bu hastalık kendini genellikle bir üst solunum yolu enfeksiyonunun ardından başlayan nefes darlığı, hırıltı, göğüste sıkışma duygusu veya öksürük gibi şikayetlerle gösterir. Çocuklarda astım hastalığı bazen bir alerjenle ilgilidir. Bu durumda çocuğun daha yakından izlenmesi gerekir.
Okul öncesi çağındaki bir çocuk yılda 5 ila 8 kere üst solunum yolu enfeksiyonu geçirebilir. Hava yolları daha hassas olan çocuklar böyle bir enfeksiyondan sonra geçmeyen öksürük, hırıltı ve nefes darlığı gibi yakınmalar olabilir ve bu yüzden doktora başvurmak gerekebilir. Okul öncesi dönemi çocuklarının yaklaşık yarısından görülen bu türden şikayetler çoğu zaman çocuğun büyümesiyle beraber ortadan kaybolur. Ama çocukların bir kısmı için böyle olmaz, onların yakınmaları ilerleyen yıllarda da devam eder. Bu durumda çocuğa astım teşhisi koyulur. Hangi çocuğun hangi gruba dahil olacağının önceden kesin olarak anlaşılması mümkün değildir. Fakat aşağıdaki belirtiler çocuklarda astım gelişimi riskinin daha yüksek olduğunu gösterir:
*Şiddetli hırıltı veya bronşiolit yüzünden sıklıkla hastaneye yatmanın gerekmesi
*Ailede astımı olan kişiler olması
*Atopik dermatit
*Çocuğun son 6 ay süresinde en az 3 kere hırıltı atağı geçirmesi
*Yapılan testlerde alerji tespit edilmesi
*Ortada bir solunum yolu enfeksiyonu olmadığı halde hırıltı sorunu yaşanması
*Üst solunum yolu enfeksiyonu yaşanmadığı halde rinit görülmesi
Çocukluk Dönemindeki Astım Hastalığının Sık Görülen Belirtileri
*Nefes darlığı
*Nefes verirken hırıltı veya ıslık sesi çıkarmak
*Göğüste dolgunluk veya sıkışma hissetmek
*Göğüs bölgesinde ağrı (Özellikle küçük yaştaki çocuklarda)
*Sık, aralıklı öksürük sorunu
Çocukluk Dönemindeki Astım Hastalığının Diğer Belirtileri
*Nefes darlığı, hırıltılı solunum veya öksürükten kaynaklanan uyku bozuklukları
*Solunum yolu enfeksiyonu sonrasında iyileşmenin gecikmesi veya bronşit oluşması
*Oyun oynamayı veya egzersiz yapmayı engelleyebilen solunum sıkıntısı
*Nezle, grip türünden bir solunum yolu enfeksiyonuyla daha rahatsız edici hale gelen öksürük ya da hırıltı nöbetleri
*Çocuğun uyumasını zorlaştıran veya engelleyen bir yorgunluk hali
Doktora Başvurulmasını Gerektiren Belirtiler
*Nefes darlığı ya da hızlı hızlı soluk alıp verme
*Göğüste sıkışma veya dolgunluk şikayetleri
*Sürekli, aralıklı ya da bedensel aktiviteyle bağlantılı görünen öksürük
*Tekrarlayan zatürree ya da bronşit vakaları
*Nefes verme sırasında hırıldama veya ıslık gibi bir ses çıkarma
Astım Tedavisi İçin Kullanılan İlaçlar
Çocuklarda astım tedavisi uluslar arası tedavi rehberleri çerçevesinde planlanmaktadır. Bu tedavi rehberlerine göre başvurulması gereken ilk alternatif direkt olarak hava yollarına verilen ilaçlardır.
Astım ilaçları koruyan / tedavi eden ilaçlar ve rahatlatan, yakınmaları gideren ilaçlar olmak üzere 2 gruba ayrılır. İlk gruptaki ilaçlar inhale kortikosteroidler (Nefes yolu ile alınan, içeriğinde kortizon bulunan ilaçlar) veya ağızdan alınan çiğneme tableti vb. ilaçlar olarak iki çeşittir.
Çocuğun astımı hafif seviyede ise; şikayetleri hafifse ve sıklıkla tekrarlanmıyorsa, astım atakları kısa sürüyor ve hafif geçiyorsa, günlük aktiviteleri engellenmiyorsa şikayeti olduğu zamanlarda rahatlatıcı ilaçları kullanması yeterlidir.
Astım orta ve ağır şiddette seyrediyorsa; yani hastalığın semptomları haftada 2 kereden fazla tekrarlanıyorsa, gece semptomları ayda 2 kereden fazla görülüyorsa, ataklar çocuğun aktivitelerini engelliyorsa her gün koruyucu ilaç kullanmak gerekir.
Astım Hastası Olan Çocuğunuz İçin Neler Yapmalısınız?
*Ailenin pozitif yaklaşımı hastalığın seyri açısından önemlidir. Aile sorunları hastalığın ağırlaşmasına yol açabilir. Ayrıca aşırı korku, kızgınlık ve heyecan gibi durumlar çocukta astım atağı başlamasına yol açabilir.
*Akranlarının yer aldığı her türlü günlük aktivitelerde yer almasını sağlayın. Kendine güvenmesi için destek olun.
*Çocuğunuz ilaçlarını düzenli olarak kullanmaktan sorumlu olmalı.
*Ona bağımsız olması için cesaret verin.
*Hastalığı ile ilgili acil durumlarda kime, nereye başvurması gerektiğini öğretin.
*Okuldaki sorumluları çocuğunuzun hastalığı ve ilaçları hakkında bilgilendirin.
*Yaşı büyüdükçe ona hastalığıyla ilgili daha çok bilgi verin.