Çocuğunuz Televizyon Bağımlısı Olmasın!
Fazla televizyon izlemenin yaşam enerjinizi, hatta hayattan aldığınız zevki etkileyebileceğini biliyor muydunuz? Televizyon hayatımızda olumlu etkileri de olan bir cihaz; gündemden haberdar olmamızı sağlıyor, belgesel – gezi tarzı programlarıyla bilgimizi arttırıp ufkumuzu genişletiyor, yeni ürünlerden, her alandaki gelişmelerden haberimiz olmasını sağlıyor. Fakat bir televizyon bağımlısı haline geldiğimizde neredeyse tehlikeli bir alete dönüşüyor. Sizin anne baba olarak böyle bir bağımlılığınız varsa çocuğunuzun da olması kuvvetle muhtemeldir. Sanıyoruz ki bunu istemezsiniz. O halde, çocukları televizyon bağımlısı olmaktan korumak için yapılması gerekenlerle ilgili tavsiyelerimize kulak verin.
Sürekli televizyon izlemenin olumsuz sonuçları kendini hemen göstermez. Anne – babalar bu konuda seçici olmalı ve çocuklarını doğru yönlendirmelidirler, aksi takdirde, uzun vadede istemedikleri durumlarla karşılaşabilirler. TV çocukların dünyasında daha önemli bir konumdadır, çünkü çeşitli programları büyükler gibi eğlenmek – oyalanmak için değil, dünyayı tanıyıp anlamak amacıyla izlerler. Ekranda izlediği her şey çocuğun dünyasına iyi veya kötü olarak girer ve bunun yansımaları ilerleyen yıllarda ortaya çıkar. Bu sebeple, çocuğunuzun televizyonda kendisine doğru mesajlar verecek programlar izlemesine dikkat etmelisiniz. Örneğin şiddet görüntüleri içeren programlar izleyen bir çocuk zamanla şiddeti normal bulan, şiddete duyarsız biri haline gelir. Hatta gördüğü şeyleri taklit etmeye de çalışabilir. Bu, olumlu mesajlar içeren yayınlar izlemesi durumunda iyi bir şeydir. Ama tersi durumda olumsuz etkiler yapar. Bu yüzden, çocuğunuzun izleyeceği programları kendiniz ayarlamalısınız. Fakat bu emir veren bir tarzda, kesin ve sert yasaklar koyularak yapılmamalı. İzlenecek – izlenmeyecek programlara çocuğunuzla beraber karar verme ve sebeplerinizi ona açıklama yoluna gitmelisiniz.
Anne – babanın nasıl bir rol model olduğu, çocuklarla ilgili her konuda olduğu gibi, bu konuda da önemlidir. Gözlerinizi ayırmadan, kendini başka her şeye kapatarak televizyon izleyen, belli bir dizinin bir bölümünü kaçırmayı dert eden biriyseniz çocuğunuz da sizin gibi olacaktır.
Televizyon doğru kullanıldığında çocukların zihinsel gelişimi üzerinde olumlu etkiler yapar. İyi seçilmiş programlar, oyunlar, bulmacalar bilgiyi de, hayal gücünü de arttırabilir. Öte yandan, küçük yaşlardan itibaren kontrolsüz bir şekilde ve haddinden fazla televizyon seyreden çocuklar okul çağında bağımlı haline gelirler. Televizyon izlemek pasif bir etkinliktir; deneyerek, yaşayarak öğrenmekten çok farklı bir şeydir. Ekran karşısında çok fazla zaman geçiren bir çocuk, bilgiyi direkt olarak alma alışkanlığı kazanacağından, etkileşim yeteneğini geliştiremez. Televizyonun olumlu etkileri, sınırlı ve seçilmiş programların izlenmesi halinde geçerlidir. Çocuğu bu konuda tamamen kontrolsüz bırakmak, onun sessizce TV seyrettiği zamanları bir rahat etme, işleri halletme fırsatı olarak görmek yaygın bir eğilimdir ama ileride olumsuz sonuçları olacaktır. Bebeklik çağlarından itibaren sıklıkla televizyon izleyen çocukların iletişim ve konuşma becerileri gelişemeyebilir. Özellikle hayalle gerçeği ayırt edemeyen oyun çağı çocukları izledikleri görüntülerden daha çok etkilenirler. Bu yüzdeni çocuğunuzun üstünde olumlu etkiler bırakacak öğretici programlar izlediğinden emin olmalısınız.
Televizyonu ödül veya ceza aracı olarak kullanmaktan kaçının. Çocuğunuzun şiddet ve korku öğeleri içeren programlar, yetişkinlere yönelik yayınlar seyretmemesine dikkat edin. Kendiniz de televizyon, bilgisayar ve akıllı telefonla fazla ilgilenmeyin; en azından onun yanındayken. Davranışlarınızın sözlerinizden daha önemli olduğunu unutmayın. Çocuğunuzla sohbet edin, ona kitaplar okuyun. Sosyal, fiziksel, duygusal ve zihinsel yönden sağlıklı bir çocuk yetiştirmek istiyorsanız çocuğunuzla kaliteli zaman geçirmeli, onu bağımlılık yaratan ve gelişimini sekteye uğratacak kötü alışkanlıklardan uzak tutmaya çalışmalı ve öğüt verdiğiniz her konuda aynı zamanda örnek de olmalısınız.
Evde hep beraber yapılabilecek etkinlikler planlamak evdeki yetişkinleri de, çocukları da televizyonun esiri olmak korur. Üstelik bu şekilde aile üyeleri arasında bağlar da sağlamlaşır. Çocuğunuzun yaşına uygun oyunlar araştırın, icat edin. Evin dışında eğlenmek yüksek maliyetli bir şey olmak zorunda değil. Hep beraber yürüyüşlere çıkın, bisiklet sürün, balık tutmaya gidin, manzaralı bir yerde keyifli saatler geçirip fotoğraflar çekin. Daha pek çok şey düşünebilirsiniz. Çocuklarınız tahmin ettiğinizden çok daha çabuk büyüyecekler. Arkadaş grupları olacak, sizden bağımsız etkinliklere katılmaya başlayacaklar. İlerleyen zamanlarda eğitim için, evlenmek için, bağımsız yaşamak için evden uzaklaşacaklar. Küçüklüklerinde onlarla paylaştığınız şeyler ne kadar renkli ve enerjik olursa anılar da o kadar renkli olacak. Saatler boyu televizyon seyretmek yerine daha eğitici, geliştirici, daha sosyal etkinlikler yaparsanız gelişimleri ve kişilikleri daha olumlu etkilenecek. Lütfen bunları bir düşünün.