Çocukların Kreşe Başlama Yaşı Kaç Olmalı?
Anne – baba iseniz çocuğunuz biraz büyüyüp de onu kreşe göndermeyi düşünmeye başladığınızda çocukların kreşe başlama yaşı hakkında bilgi edinmek istersiniz. Bu konuda titiz davranmakta haklısınız. Bir çocuğun uzmanların ortalama olarak önerdiği zamandan önce veya sonra kreşe başlaması bazı sorunlara yol açacaktır.
Bu konuda karar vermeye çalışırken çocuğun gelişim düzeyinin de mutlaka hesaba katılması gerekir. Aynı yaştaki çocukların özellikleri ve becerileri birbirinden farklıdır. Ancak, birçok kaynağa göre kreşe başlamak için ideal yaş 3 yaş civarıdır.
Normal bir tempoda büyüyen çocuklar zaman ilerledikçe bağımsızlaşmaya, sosyal hayatın içinde daha fazla yer edinmeye başlarlar. Zamanı geldiğinde okul öncesi eğitimi almaya başlamaları gerekli ve faydalıdır. Bu sayede paylaşmayı öğrenirler, arkadaş edinirler, sorumluluk duyguları ve becerileri gelişir ve okul ortamında eğitim almaya hazırlanırlar. Ancak, bu sürecin doğru zamanda ve doğru şekilde başlaması önemlidir.
Birçok Uzman 2 Yaşından Küçük Çocukların Kreşe Gönderilmesini Sakıncalı Buluyor
Bebekler, süt çağı olarak anılan 0 – 2 yaş döneminde annelerine maddi ve manevi açıdan çok fazla ihtiyaç duyarlar. Bebeklerde ayrılma kaygısı aşağı yukarı altıncı ayda başlar, giderek güçlenir ve 1.5 – 2 yaş civarında en yüksek seviyeye çıkar. Bu kaygı daha sonra, bebeğin becerilerinin gelişmesine paralel olarak yavaş yavaş azalır ama hiçbir zaman tamamen ortadan kalkmaz.
Normal, sağlıklı bir şekilde gelişen bir bebek 2.5 – 3 yaş civarında kendisine birinci dereceden bakım veren kişiden kısa sürelerle uzak kalmaya tahammül edebilecek hale gelir. Ancak, bunun da şartları vardır. Çocuk ancak kreş ortamında bağlanabileceği birini bulursa annesinden bu şekilde uzak kalabilir. Bu kişinin öğretmeni olması uygundur. Bu durum sağlanmadığı takdirde yoğun, derin bir ayrılma kaygısı yaşar.
Bu yüzden çocukların kreşe başlama yaşı sorulduğunda birçok uzmanın cevabı “3 yaş civarı” olmaktadır. Genel olarak çocukların büyük bir zorunluluk olmadıkça 2 yaşından önce kreşe gönderilmemesi tavsiye edilmektedir.
Kreşe Verilecek Bir Çocuk Bazı Becerilere Sahip Olmalı
Kreşe başlayacak bir çocuk ihtiyaçlarını, isteklerini ve duygularını az çok ifade edebilmelidir. Örneğin tuvalete gitmesi gerektiğini veya tuvaletini yaptığını, acıktığını, susadığını, midesinin ağrıdığını söyleyebilmelidir. Yemeğini kendi başına yiyebilmelidir. Bunlar hem kreş ortamındaki hayatını kolaylaştırır, hem de ailesinin ortamdaki olumlu ve olumsuz şeyler hakkında fikir edinmesine yardımcı olur. Çocuğunuzun okulda üşüyüp üşümediğini, karnının doyup doymadığını bilmek istersiniz, değil mi? Bu konuda okulun yetkilileri de size bilgi verecektir. Ama çocuğunuzun orada iyi zaman geçirmesini, ihtiyaçlarının karşılanmasını istersiniz ve bunu kendi ağzından duymanız daha tatmin edici olur.
Kreşe verilecek bir çocuk kendi başına arkadaşlık kurmakta iyi olmayabilir ama ailesi onun kreşe başlamaya ve yeni arkadaşlarla tanışmaya hevesli olduğundan emin olmalıdır. Çocuğun kurallara uyması ve kendisine verilen görevleri yerine getirmesi gerekir, bunun için de dikkatini toplama, bir şeye odaklanma becerisine sahip olmalıdır.
Mümkünse Başlangıçta Çocuk Kreşe Aşamalı Olarak Alıştırılmalı
Çocuğun kreşteki öğretmenine bağlanması için belli bir zaman geçmesi gerekir. Şartlar uygunsa çocukları kreşe verirken ayrılık sürelerinin aşamalı olarak ayarlanması iyi olur. İlk günlerde çocuk kreşe düzenli olarak, günde 1 – 2 saat devam etmeli ve annesi de kreşte durmalıdır. Bu sürecin oyun saatlerine denk gelmesi sağlanırsa ortamdan daha çok keyif alır. Başlangıçta sıklıkla annesinin yanına gidebilir veya gözleriyle onu arayabilir. Ortama alıştıkça bu gibi davranışları azalır.
Kreşte ilk günlerden sonraki kalış süresi çocuğun tepkilerine göre ayarlanmalı, bu süre duruma göre yavaş yavaş arttırılmalı ve sonunda tam gün kreşte kalması sağlanmalıdır. Anne, ilk günlerde çocuğuyla beraber kreşte kalırken daha sonra “Ben şimdi gidiyorum ama uyku saatinden (Veya başka bir şeyden) sonra gelip seni alacağım ve birlikte eve gideceğiz” gibi şeyler söyleyip gitmeli ve söz verdiği saatte geri gelmelidir. Küçük çocuklarda zaman kavramı henüz gelişmemiş olduğundan annenin dönüş zamanını çocuğun anlayabileceği şekilde ifade etmesi tavsiye edilir.
Çocuğa haber vermeden kreşten ayrılmak çok yanlış bir tutum olur. Bu sırada kararlı davranmak önemlidir. Annenin, varsa ayrılıkla ilgili kaygılarını çocuğuna belli etmemesi gerekir.
Kreşe Başlama Yaşının Geç Olması da Doğru Değil
3 yaşından sonra çocuklarda iletişim ve sosyalleşme becerilerinin çok önemli bir rol oynadığı bir süreç başlar: Sembolik oyun süreci. 4 – 5 yaşına kadar daha çok evde zaman geçiren çocuklar, özellikle de pek arkadaşları yoksa daha sonra okul ortamına uyum sağlamakta, sosyalleşmekte ve kuralları takip etmekte güçlük çekerler. Hatta dil becerilerinde belirgin bir gerileme olabilir.
Çocuğun İlk Günlerde Biraz Zorluk Çekmesi Normaldir
Küçükler rutinlerini değişmesinden hoşlanmazlar, bu onlara endişe ve güvensizlik verir. Bu yüzden ilk günlerdeki küçük huysuzluk ve huzursuzlukları normal karşılamak gerekir. Bunlar çoğunlukla fazla zaman geçmeden ortadan kalkar. Böyle olmaması durumunda bir sonraki başlıkta anlattığımız şekilde davranmanız tavsiye edilir.
Kreşe Adapte Olamayan Çocuğunuzu Bunun İçin Zorlamayın
Bazı çocuklar kreşi bir türlü sevemez, oradaki yaşam tarzına uyum sağlayamazlar. Bunun sonuncunda çocukta uyku problemleri, beslenme alışkanlıklarının bozulması, iletişim bozukluğu, tuvalet eğitimiyle ilgili problemler, iletişim sorunları ve saldırganlık gibi olumsuz durumlar gözlenebilir. Bu durumda çocuğunuzun kreşe devam etmesi konusunda ısrarcı olmamalı ve alternatif bir çözüm aramalısınız.