4 Yaş Çocuğunun Özellikleri ve Psikolojisi
4 yaşındaki çocuğunuzun duygusal, fiziksel ve sosyal gelişiminin ve dil becerilerinin aşağı yukarı nasıl olması gerektiğini bilmek ister misiniz? Öyleyse aşağıdaki bilgiler sizin için. Lütfen “Aşağı yukarı” dediğimizi unutmayın, 4 yaşındaki bütün çocuklar bu özellikleri tamamıyla taşıyacak diye bir şey yoktur. Ama belli bir özelliğin çocuğunuzda çok yetersiz veya çok fazla olduğunu fark ederseniz o konuda bir araştırma yapmanızda fayda olduğunu da eklemek isteriz.
Dil ve Konuşma
4 yaş çocuğu tümüyle anlaşılabilir, akıcı ve net bir biçimde konuşur. Konuşması dilbilgisi kurallarına uygundur. Şakaları, fıkraları, uygunsuz sözleri ve mantık yürütmeyi sever. Gerçek olaylarla hayalindeki şeyleri harmanlayarak hikayeler anlatabilir. Ezbere 20’ye kadar sayabilir. Kelimelerin anlamlarını öğrenmek ister. “Neden? ve “Ne zaman?” soruları bu yaştaki çocukların sıklıkla sorduğu sorulardır. Tartışmaya ve mantık yürütmeye meyillidir.
Fiziksel Gelişim / Motor Beceriler
4 yaş çocukları eskiye göre daha hızlı bir şekilde ve sürekli koşarak hareket ederler. Hareketlerinin koordinasyon ve dengesi açısından yetişkinlere benzerler. 3 tekerlekli bisiklete daha ustalıkla binmek, merdivenlere ve ağaçlara tırmanabilmek, takla atabilmek, dizlerini kırmadan öne eğilip yerdeki bir nesneyi alabilmek, parmak ucunda durmak, yürümek ve koşmak yapabildikleri şeyler arasındadır. Anne babalarından yardım almak kaydıyla giyinebilir, dişlerini fırçalayabilir, ayakkabılarını bağlayabilirler.
Bu yaş grubunun ince motor becerilerine gelince: 4 yaşındaki bir çocuk ipe boncuk dizebilir, küplerden kule yapabilir. Kalemi güzelce tutup kullanabilir. Taklit ederek 2 elini de tam olarak açıp baş parmağını tek tek diğer parmaklarına dokundurabilir. Başı, kolları, bacakları ve parmakları belirgin olan bir insan resmi çizebilir. Bir şey çizmeden önce ne çizeceğini belirtmeye başlar. Sağ ve sol gözünü ayrı ayrı kapatabilir ve tek gözü açık olarak bazı nesneleri toplamayı becerir.
Hayatlarının bu döneminde çocuklar ortalama 5 santim uzar ve 2 kilo alırlar. Yüz hatları da daha belirgin hale gelir.
Duygusal ve Sosyal Açıdan 4 Yaş Çocuğu
4 yaşındaki bir çocuk gerçekle hayale ayırt etmek açısından daha yeteneklidir ama yine de bazen bu 2 kavramı karıştırabilir. Kendine güveni de artmıştır, insanların gözlerinin içine bakar ve kendisini dinlemelerini talep eder. Kızlar ve erkeklerin farklılıklarına, cinselliğe ve cinsel organlara ilgi duymaya başlayabilir. Davranışlarında arkadaşlarının bariz bir etkisi vardır. Arkadaşlarıyla düzenli olarak iletişim halindedir, hatta, genellikle kendi cinsinden olmak üzere “En iyi arkadaş” ilan ettiği bir çocuk da olabilir. Yüksek sesler, karanlık, hayvanlar ve bazı insanlar ona korku verir. Çevresindeki insanların duygularına ve duygusal ihtiyaçlarına karşı daha duyarlıdır.
Oyunlar
4 yaş çocuğu oyun oynarken sıra beklemenin gerekliliğini anlamaya başlamıştır. Kılıktan kılığa girip dramatik davranışlar sergilemeyi sever. Kendinden küçük çocuklara sevecenlik ve ilgi gösterir. Arkadaşlarıyla ve çevresindeki yetişkinlerle ilişkisi hem işbirliği, hem de çatışma şeklindedir. Fakat artık vuruşlarıyla değil sözleriyle tartışmaya başlar. Evde bulduğu malzemelerle değişik şeyler üretebilir. Oyun arkadaşlarının duygularını anlamak için çaba gösterir.
Uyku Açısından 4 Yaş Çocuğu
Uyku öncesinde masal keyfi 4 yaşındaki çocukların en sevdiği şeylerden biridir. Masal dinlemenin dışında kitaba kendi başlarına bakmaktan da hoşlanırlar. Okumasalar bile yazılı cümleleri belleklerine kaydederler. Bu, daha sonra gelecek olan okuma becerisiyle bağlantılı olduğundan önemlidir. 4 yaşındaki bir çocuğu yatağa sokmakta çok zorlanmazsınız ama sabahları uyandırmakta güçlük çekebilirsiniz.