Çocuklarda otizm nasıl anlaşılır?
Çocuklarda otizm nasıl anlaşılır?
Karakteristik özellikleri sosyal ve duygusal ilişkilerde zorluk çekmek; dil gelişiminin gecikmesi ve sorunlu, ilgi alanının kısıtlı olması ve tekrar eden anlamsız davranışlar olan otizm, birçok alt tipi olan bir hastalıktır. Özellikle atipik olarak adlandırılan ve tam otistik olmayan kişilere tanı koyulması oldukça zor olmaktadır. Erkek çocuklarda kızlara kıyasla 3-4 kat kadar fazla bir oranda görülen otizm sendromu daha çok genetik yatkınlık temelinde ortaya çıkmakla beraber fiziksel, çevresel ve kimyasal etkenler de otizme neden olabilir. Otistik çocuklar genellikle ‘çocuk’kelimesinin aklımıza getirdiği canlılık, neşe ve bitip tükenmeyen enerji özelliklerini göstermeyen; çevresinde olan bitene karşı ilgisiz, sosyal ilişki kurmakta güçlük çeken ve kendi dünyalarına kapanmış bir halde yaşayan çocuklardır.
Otistiklerin büyük bir kısmında konuşma hiç gelişmez, bir kısmında ise gelişir fakat bu tekdüze ve vurgusuz bir ses tonuyla, söyleneni tekrar etme ve anlamsız tekrarlar yapma şeklinde gerçekleşir. Bir gelişim bozukluğu olan ve tanısı da gelişim testleri ile koyulan otizm için erken teşhis önemlidir; erken tanı alan otistik çocuklar eğitime hemen başlandığı taktirde bazı becerileri kazanabilmekte ve kendine yeterli hale getirilebilmektedir. Bir otistik çocuk genelde yaşamın ilk birkaç ayı boyunca normal olup daha sonra anne babasına ve diğer uyaranlara karşı giderek artan bir tepkisizlik sergilemeye başlar. Tek başına oynamaya meyilli olan bu çocuklarda konuşma gecikmesi sıklıkla görülür, çocuk ilişki kurmak konusunda becerikli değildir ve göz göze gelmekten kaçınır.
Otizmde zeka geriliği ve öğrenme güçlüğü söz konusudur. Çok az sayıdaki otistik çocukta üstün yetenekler görülebilir. Genel olarak ilgisiz bir tavrı olan otistik çocuklar değişiklikten hoşlanmaz, nesnelerle çevirme veya döndürme hareketleri yapar, uygunsuz bir şekilde gülüp kıkırdar, başka çocuklarla oynamaktan kaçınır ve hayal gücü gerektiren yaratıcı oyunlar oynamazlar.